İnegöl'ün hava kirliliği soruna CHP'den önerili eleştiri!
CHP Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala, İnegöl’deki hava kirliliği sorununa dikkat çekti.
T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na ait verilerde, İnegöl’ün uzun yıllardır Türkiye’nin en kirli hava istasyonları arasında yer aldığı ifade ediliyor. 2014 yılı verilerine göre, Bursa (İnegöl) ve Bursa (Osmangazi) istasyonları, PM10 kirliliği açısından Türkiye'nin en yüksek seviyelere sahip olan ilk beş istasyon arasındaydı. 2022 Bursa Çevre Durum Raporu da özellikle kış aylarında İnegöl'deki yüksek partikül madde değerlerine dikkat çekiyor.
Kirliliğin Mevsimsel Değişimi ve Etkileyen Faktörler
CHP Bursa Milletvekili Prof. Dr. Kayıhan Pala yaptığı açıklamada, ''İnegöl’de hava kirliliği mevsimsel olarak büyük değişimler göstermektedir. Kış aylarında, özellikle Kasım-Mart arasında, bölgedeki ısınma kaynaklı fosil yakıtlar (özellikle kömür) nedeniyle partikül madde seviyeleri zirveye çıkmaktadır. Ayrıca, İnegöl’ün coğrafi yapısı, kışın yaşanan sıcaklık terselmesi olaylarıyla kirli havanın çukurda sıkışmasına yol açmaktadır. Yaz aylarında ise kirlilik azalmakla birlikte sanayi faaliyetleri ve trafik kaynaklı kirlilik devam etmektedir.
Kirliliğin Temel Nedenleri
İnegöl’deki hava kirliliğinin başlıca kaynakları sanayi, trafik ve ısınma ile ilgili faaliyetlerdir. Sanayi sektörü, özellikle mobilya ve ağaç işleri alanındaki vernikleme ve ahşap işleme süreçlerinde yüksek miktarda hava kirletici emisyonlar salmaktadır. Ayrıca, trafik yoğunluğu, özellikle Bursa-Ankara karayolu üzerindeki dizel araçlardan yayılan NO₂ ve partiküller maddeler, hava kalitesini olumsuz etkilemektedir. Tarımsal faaliyetler ve anız yakma da dönemsel olarak kirlilik yaratmaktadır.
Kışın Kömür Kullanımı ve Kükürt Kirliliği
İnegöl’de kış aylarında kullanılan kömür, özellikle düşük kalorifik değerli ve yüksek kükürtlü kömürler, SO₂ (kükürtdioksit) kirliliğini artırmaktadır. Doğalgaz altyapısının henüz yaygınlaşmadığı bölgelerde hala bazı mahallelerde kömür kullanımı devam etmektedir. Bu durum, İnegöl’de kükürt kirliliğine yol açmaktadır.
Sağlık Riski ve Kamuoyu Bilinci
Bursa Tabip Odası (BTO), İnegöl’deki hava kirliliğini sıkça gündeme getirmiştir. BTO'nun raporları, PM10 kirliliğine odaklanarak, sanayi ve ısınma kaynaklı yoğun kirliliğin halk sağlığına ciddi zararlar vereceği konusunda uyarılarda bulunmuştur. Hava kirliliği, başta kanser ve kronik hastalıklar olmak üzere, birçok sağlık sorununa yol açmaktadır.
Önerilen Çözüm Yolları
Prof. Dr. Kayıhan Pala, hava kirliliği ile mücadele için somut çözüm önerileri sundu. Sanayi tesislerinde emisyon azaltıcı teknolojilerin kullanılmasının teşvik edilmesi, organize sanayi bölgesinde toz tutucu filtrelerin kurulması ve vernikleme fırınlarında uçucu organik bileşik emisyonlarını azaltan sistemlerin entegrasyonu gibi teknik önlemler önerilmektedir.
Trafik ve Ulaşım Politikaları
Trafik kaynaklı kirliliği azaltmak için toplu taşıma yatırımlarının artırılması ve eski, yüksek emisyonlu araçların trafikten çekilmesi gerektiği vurgulandı. Ayrıca, şehir içindeki trafik akışını rahatlatmak ve dur-kalkları azaltmak için çevre yolunun etkin kullanımı ve akıllı sinyalizasyon gibi önlemler de önemlidir.
Sağlıklı Kent Planlaması ve Fosil Yakıtlardan Çıkış
İnegöl’deki hava kirliliğiyle mücadelede sağlıklı kent planlaması ilkelerinin benimsenmesi gerektiğini belirten Pala, kentleşme ve sanayi gelişiminin çevresel etkiler göz önünde bulundurularak yönlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Fosil yakıtlardan çıkışın hızlandırılması, yenilenebilir enerji ve temiz ısınma sistemlerine geçişin teşvik edilmesi de çözüm önerileri arasında yer almaktadır.
Yeşil Alanların Artırılması ve Doğal Filtre Alanları
Pala, kentsel hava kalitesini iyileştirmek amacıyla yeşil alanların artırılması gerektiğine dikkat çekti. Ağaçlandırma çalışmaları ile şehir içindeki ve çevresindeki doğal filtre alanlarının oluşturulmasının, partikül maddeleri tutarak hava kalitesini bir miktar iyileştirebileceği ve sıcaklık terselmesi etkisini azaltabileceği vurgulandı.
Sonuç ve Gelecek Adımlar
İnegöl'deki hava kirliliğiyle mücadele için atılacak adımlar, sadece devlet ve yerel yönetimlerin değil, bilim insanları, STK'lar ve halkın iş birliğiyle gerçekleştirilebilir. Hava kirliliğine karşı etkili bir mücadele için, temiz hava eylem planlarının hazırlanması, uygulanması ve düzenli etki değerlendirmelerinin yapılması kritik önem taşımaktadır.
